Dla osób niezaznajomionych ze zawiłościami międzynarodowych negocjacji klimatycznych coroczne konferencje ONZ w sprawie zmian klimatycznych, zwane COP, mogą wydawać się przytłaczające. Dziesiątki jednoczesnych dyskusji, programy pełne żargonu i pozornie niekończący się strumień delegatów sprawiają, że trudno jest zrozumieć, co się naprawdę dzieje. Na szczęście opublikowana pośmiertnie książka Petera Bettsa Climate Diplomat: A Personal History of the COP Conferences dostarcza bezcennych, poufnych informacji na temat tych kluczowych spotkań.
Zrozumienie wewnętrznego działania COP
Betts, legendarna postać w kręgach COP i były główny negocjator klimatyczny Wielkiej Brytanii i UE, oferuje rzadki wgląd w rzeczywistość dyplomacji klimatycznej. Jego książka śledzi ewolucję tych szczytów, począwszy od jego zaangażowania w międzynarodową politykę klimatyczną Wielkiej Brytanii w 1998 r., a ostatecznie zawiera szczegółowe wyjaśnienie działania COP.
Wbrew powszechnemu przekonaniu życie negocjatora klimatycznego nie jest kolorowe. Zespoły narodowe poświęcają lata planowania strategicznego i taktyk negocjacyjnych, aby ostatecznie zorganizować szczyty, zamknięte w tymczasowych budynkach – często w warunkach odbiegających od idealnych. Betts wspomina przypadki, gdy biura delegacji znajdowały się na parkingach cuchnących paliwem, a posiłki składały się głównie z bezsmakowych, masowo produkowanych bułek. Te szczegóły podkreślają podstawową prawdę: dyplomatami klimatycznymi kieruje się głębokie przekonanie, że jest to najlepsza droga do rozwiązania kryzysu klimatycznego.
Rozważano różne kwestie
Zakres zagadnień omawianych na COP jest zdumiewający. Kraje przedstawiają różne priorytety: niektóre domagają się zwiększonej pomocy finansowej na rozwój, inne nalegają na ambitne cele w zakresie redukcji emisji, a jeszcze inne, niestety, aktywnie próbują utrudniać postęp. Co więcej, każdy kraj jest ograniczony przez swoją politykę wewnętrzną, rzeczywistość finansową i perspektywy kulturowe.
W tym złożonym krajobrazie negocjatorzy stoją przed trudnym zadaniem osiągnięcia jednomyślnego konsensusu w sprawie kolejnych kroków w walce ze zmianami klimatycznymi. Wymaga to umiejętnej dyplomacji i gotowości do kompromisu.
Za kulisami kluczowych szczytów
Climate Diplomat naprawdę błyszczy, oferując relacje zza kulis najważniejszych szczytów, takich jak Kopenhaga, Paryż i Glasgow. Słyszymy o spontanicznych konferencjach prasowych, które wykolejają negocjacje, o premierach, którzy „mechanicznie zjadają ciasteczka” podczas krytycznych spotkań i sporadycznych wybuchach frustracji. Książka zapewnia także cenny wgląd w dynamikę Whitehall i wpływ kampanii klimatycznej – podkreślając zarówno sukcesy, jak i przypadki, w których strategie lobbingu nieumyślnie utrudniały postęp.
Znaczenie dyplomacji w przeciwdziałaniu zmianom klimatycznym
Niektórzy krytycy odrzucają COP jako bezproduktywną dyskusję, ale dowody wskazują inaczej. Przed historycznym Porozumieniem paryskim w 2015 r. przewidywano, że do końca stulecia świat stanie w obliczu katastrofalnego ocieplenia o 5°C. Dziesięć lat później dzięki ciągłym wysiłkom dyplomatycznym obniżono tę trajektorię do około 2,7°C. Chociaż wynik ten jest nadal daleki od celu, oznacza to znaczną poprawę i pokazuje siłę dyplomacji w łagodzeniu zmiany klimatu.
Podsumowując, książka Petera Bettsa oferuje bezprecedensowe spojrzenie na często niedoceniany świat dyplomacji klimatycznej, ujawniając zaangażowanie, wyzwania, a ostatecznie potencjał pozytywnych zmian w ramach tych kluczowych spotkań międzynarodowych. Podkreśla, że pomimo wyzwań szczyty COP odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu naszej reakcji na światowy kryzys klimatyczny.
