Komeet Lemmon, die de afgelopen maanden een spoor langs de hemel van het noordelijk halfrond baande, heeft amateurastronomen gefascineerd die graag zijn hemelse dans willen vastleggen door middel van astrofotografie. Terwijl veel fotografen verbluffende beelden van de lichtgevende coma en de vloeiende staart van de komeet laten zien, hebben anderen hun lenzen op een ander schouwspel gericht: het steeds groter wordende web van satellieten dat onze nachtelijke hemel bedekt.
Deze opvallende foto’s laten komeet Lemmon zien, niet omringd door eenzaamheid met sterren, maar door een ingewikkeld netwerk van dunne, spookachtige strepen, die elk het pad van een satelliet volgen tijdens een korte camera-opname.
Astrofotografen zoals Dan Bartlett melden dat het vrijwel onmogelijk is om één enkel “schoon” beeld zonder deze strepen vast te leggen. “Elk subframe dat ik neem… bevat minstens één, en meestal meer dan één satellietreeks”, legt hij uit.
De dader? Een lucht verstikt door orbitaal puin. Er zijn momenteel ongeveer 13.000 operationele satellieten in een baan om de aarde, een duizelingwekkend aantal aangevoerd door de Starlink-constellatie van SpaceX, die over bijna 9.000 ruimtevaartuigen beschikt. Alleen SpaceX wil nog eens 42.000 Starlinks inzetten, terwijl concurrenten hun eigen ‘megaconstellaties’ lanceren, waardoor de satellietpopulatie exponentieel toeneemt.
Deze dramatische toename van het ruimteverkeer vormt een uitdaging voor iedereen die op zoek is naar een ongerept zicht op hemelse wonderen. Astrofotografen geven zich echter nog niet over aan de strepen. Krachtige bewerkingstools bieden een reddingslijn.
“Ondanks de enorme toename van het satellietverkeer in de afgelopen jaren, is het elimineren van de satellietsporen in de nabewerking eigenlijk vrij eenvoudig met behulp van de juiste tools”, zegt Bartlett. Hoewel de visuele vloek onmiskenbaar is, voegt hij eraan toe dat het de aantrekkingskracht van het observeren van de nachtelijke hemel niet geheel vermindert; soms kan zelfs een passerende satellietwaarneming een onverwachte sensatie zijn.
De oplossing ligt in het vastleggen van talloze korte belichtingen gedurende één sessie. Deze individuele afbeeldingen worden vervolgens zorgvuldig gestapeld met behulp van gespecialiseerde software die elke pixel doorzoekt. Voor elk punt wordt een mediaanwaarde berekend, waardoor uitschieters effectief worden genegeerd: de spookachtige strepen die worden veroorzaakt door satellieten die door het beeld razen.
Dit nauwgezette proces vereist vaak minstens een dozijn beelden om voldoende gegevens voor het algoritme te garanderen, zoals uitgelegd door astrofotograaf Chris Schur: “Als je minstens een dozijn beelden neemt om te stapelen… kunt u een combinatiemethode gebruiken die Sigma Rejection heet.”
Het eindresultaat is een indrukwekkend composietbeeld dat de rauwe schoonheid van komeet Lemmon laat zien – een kosmisch relikwie dat opgesloten zit in zijn eeuwenoude dans rond de zon sinds de planetaire vorming miljarden jaren geleden.
Deze technische triomf onderstreept een cruciaal punt: het streven van de mensheid naar technologische vooruitgang, vooral op het gebied van ruimtegebaseerde communicatie en internettoegang, brengt kosten met zich mee. Hoewel megaconstellaties beloven grote delen van de wereld met elkaar te verbinden, vertroebelen ze tegelijkertijd ons zicht op de kosmos.
